„Hee, er zitten nog plasticjes om de takken”, aldus onze tuinder Eline op inspectie daags voor de takken van een verderop gelegen perenboomgaard in de versnipperaar zouden verdwijnen, om vervolgens in onze nieuw aangelegde tuinderij dienst te doen als paden.
Oplossing? Met tien vrijwilligers een weekend lang plasticjes verwijderen, zelf versnipperen en afvoeren. Resultaat, 15m3 houtsnippers van hoge kwaliteit, opgedane technische kennis, gevoel van trots.
misplaatste bomen
„Ja hallo, met Waterschap Rivierenland. Bij onze oppervlakkige schouw is het ons opgevallen dat u meerdere rijen bomen heeft geplant pal langs de insteek van een A watergang. U bent verplicht om vier meter vanaf insteek obstakelvrij te houden. Of u verplaatst de bomen of wij rijden eroverheen.” Hoe heeft dit kunnen gebeuren? Hoe hebben wij een A-watergang over het hoofd gezien? Waarom heeft de Agrarisch Natuur Vereniging (ANV) hier niet aan gedacht? Tja, goede vragen allemaal, maar de antwoorden zullen niets veranderen aan dit voldongen feit. Oplossing? Bomen samen met de ANV vier meter naar voren halen en de grond daarachter ruilen met het waterschap voor een ander stuk op de boerderij, waar wij een natuurvriendelijke oever aan zullen leggen.
ongewenste zaailingen
„Verrek, goed dat je het zegt, we moeten nog wel iets verzinnen voor dat opnieuw opgekomen spelt in de akker…”, zegt boer, loonwerker en adviseur Wouter tijdens een planningsessie voor het bouwplan van dit jaar. Deze winter stond er een vlinderbloemige (stikstofbindende) groenbemester die keurig met de vorst is afgestorven. Echter, de ontkiemde zaadjes van het gelegerde (omgewaaide) spelt van vorig teeltseizoen zijn vorsthard, dus inmiddels lekker aan het groeien. Hier moet iets aan gedaan worden alvorens we het volgende gewas kunnen zaaien. „Hoelang blijft het nog vriezen?” vraagt Wouter. Na een korte blik op de weer-app blijkt dat diezelfde nacht voor het laatst. Op onze rivierklei is een bevroren toplaag de enige manier om vroeg in het seizoen de grond te bewerken, dus om 03.00 de wekker om met -4 graden C en 0,8bar lucht in de banden de spelt onder te werken. Tien uur ’s ochtends klaar, half elf zet de dooi in.
samen
Dit is slechts een greep uit de uitdagingen die zich deze maand hebben aangediend en het zou naïef zijn om te denken dat dit de komende tijd drastisch anders zal zijn. Alleen had ik er al lang de brui aan gegeven, maar samen sta je sterk. De oplossing voor de houtsnippers kwam van tuinder Eline en de rotklus werd geklaard samen met vrijwilligers. Voor de bomen en de watergang was een vriendelijke en meedenkende gebiedsbeheerder (Gerard) nodig van het waterschap, en zonder vriend-in-wording Wouter zou ik wat betreft de akkerbouw al helemaal nergens zijn.
Zo ben ik er steeds meer van overtuigd; het maakt niet uit of de uitdagingen op het niveau van onze kleine boerderij liggen of op bijvoorbeeld het niveau van de wereldwijde opwarming van het klimaat. De oplossing, dat zijn mensen. De oplossing, dat zijn wij.
foto: Piet Levering