Daar zijn we dan, van hartje Berlijn naar buiten Millingen aan de Rijn. Eerste indruk? Minder mensen, maar wel vriendelijker! De eerste dagen na aankomst (begin maart) werden we vaak verrast met bloemen, tuinplanten, wijn, welkom-in-de-buurt-kaartjes of een vriendelijk woord van een passerende buur.
Natuurlijk viel ons soms ook een ietwat norse ‘zo, jullie komen ons laten zien hoe het moet’ ten deel. Maar ja, dat hoort erbij en het is aan ons om dan juist de verbinding te zoeken.
Als je de naoorlogse geschiedenis van ons voedselsysteem bekijkt, dan is het begrijpelijk waarom onze landbouw is zoals ze is, en feit is ook dat er nog nooit zo weinig honger in de wereld is geweest als nu. Maar toch, daartegenover zien we toenemend bewijs dat ons huidig systeem ook grote nadelen met zich meebrengt, en het is duidelijk dat milieu en maatschappij verandering van ons verlangen. Wat ons betreft komt die verandering echter niet door het ‘gangbare’ te schofferen, maar door samen te kijken naar wat wenselijk en mogelijk is. We zullen het oude met het nieuwe moeten combineren om context en plaatsgebonden oplossingen te vinden, voor een Nederlandse landbouw die én duurzaam én productief is.
Verbinding
Vanwege deze zienswijze, maar ook simpelweg door gebrek aan ervaring, machines en infrastructuur (eerlijk is eerlijk), hebben wij bij aankomst meteen verbinding gezocht met boeren uit de buurt; biologische, maar ook gangbare. Want met 25 hectare vruchtbare grond (18 ha grasland, 7 ha akkerbouw), 18.000 Land van Ons-leden die hier mede-eigenaar van zijn en de buurt die meekijkt, moet er ook dit teeltjaar al iets staan.
Terugkijkend op de afgelopen weken hebben we steeds meer het gevoel dat we geland zijn. We kwamen hier wonen zonder netwerk bij boeren in de buurt. Hadden alleen een woonhuis en een stuk land. Maar een paar introducties en koppen koffie verder lijken de eerste vruchtbare samenwerkingen in de nabije omgeving al geboren.
Leren
Voor dit jaar worden we ondersteund door twee ervaren gangbare akkerbouwers uit de buurt (Wouter Vierboom en Sjoerd Daamen uit Leuth). Samen met hen hebben we half maart tarwe, spelt en gerst gezaaid. En omdat ik met schaamrood op de kaken op de dag van zaaien er achter kwam dat we eigenlijk 7,5 ha akkerbouw hebben, heb ik als noodgreep nog voor 0,5 ha huttentut (kruisbloemige) op de kop getikt voor de buitenste rand. Ook voor Wouter en Sjoerd een nieuw gewas, en zo leren we al direct samen.
Voor het grasland werken we dit jaar met biologische boer Ko van der Heijden uit Beneden-Leeuwen en natuurlijk met de gangbare melkveehouder Anton Remy. De voormalige eigenaar van ons land en met 50 ha aan de overkant nog altijd een belangrijke boer-en-buur. Met streekgebonden oude rassen spreekt Ko ons en het korte-keten concept van Land van Ons erg aan, en het is met veel plezier dat wij twee weken geleden 37 schapen en lammetjes mochten verwelkomen op ons land. In mei volgen 25 drachtige brandrode runderen. Een robuust en zelfredzaam ras heeft Ko ons belooft. Dat geloven wij graag, maar toch is het erg fijn om ons gesteund te weten door een Anton, met zijn berg aan ervaring en kennis.
Want gangbaar of bio, koeien blijven koeien, en mensen blijven mensen.