de bodem is de basis

Vruchtbare grond

De Ooijpolder en de Duffelt staan in boerenland bekend om hun goede, vruchtbare grond, hoewel er ook stukken met kom- of klipklei voorkomen, die vooral als grasland dienst doen. Tot ongeveer 200 na Chr. zijn onder Ooij en Millingen langs de stroomdraad van de Waal de oeverwallen gevormd, uit sedimenten van zwaarder materiaal, bestaande uit klei en zand. De overloopgeulen in de oeverwallen slibden in de loop der tijd dicht. Ze sloten de komgronden af voor het rivierwater en vormden natuurlijke wegenpatronen, zoals mogelijk ook de Zeelandse straat.

In de eeuwen na 1000 na Chr. ontstonden, door aanleg van dijken dwars op de rivierloop of oeverwallen, kavelgrenzen die nu nog gedeeltelijk bestaan. Rijn en Waal zetten drie soorten sediment af, afhankelijk van stroomsnelheid en wind: dichtbij de rivier vooral grof zand en grind; verderop lichtere stukjes klei, zandige klei of zavel die oeverwallen vormden; het verst van de rivier kleideeltjes die voor meer compacte, lager gelegen komkleibodems (broeklanden) zorgden.

Geologische kaart Duffelt en Ooijpolder – de Biesterhof bij kruisje. Bron: Van Eck, p.8

Gegeven deze grondsoorten zijn boeren vanaf de 8e eeuw de oeverwallen in de Ooijpolder en Duffelt gaan gebruiken voor aanvankelijk kleinschalige akkerbouw, groente- en fruitteelt, en veeteelt. Als erfafscheiding fungeerden hagen van meidoorn en sleedoorn. Oude strangen of restgeulen zijn gebruikt voor de aanleg van de weteringen.

Schaalvergroting en intensivering: monoculturen

Schaalvergroting van de landbouw in de twintigste eeuw verandert in het karakteristieke heggenlandschap en maakt een einde aan de kringlooplandbouw van kleine tot middelgrote gemengde bedrijven. Vanaf 1950 intensiveren landbouw en veeteelt pas echt, met grootschalig gebruik van kunst- en drijfmest, chemische bestrijdingsmiddelen, vervanging van os en paard door tractoren en landbouwmachines en ruilverkaveling. Graanakkers of fruitboomgaarden maken plaats voor weiland.

De wijde omtrek van de Biesterhof laat dan ook strakgetrokken percelen zien, zonder heggen, houtwallen, alleen hier en daar voor de afwatering nog wel een enkele sloot. Ook hier maakten de fruitboomgaarden plaats voor weidegrond of grasland en op kleine schaal verbouw van suikerbieten of voedermais. En ook is de directe omgeving niet ontkomen aan de winning van zand, grint of klei, zoals de plas ten zuidwesten laat zien.

Mogelijkheden

Er zijn goede mogelijkheden om van de Biesterhof een modern gemengd bedrijf te maken. De licht tot matig zavelachtige rivierkleigrond is geschikt voor veelzijdige vormen van akkerbouw en teelten. Verdere analyse van de bodem zal mede bepalen wat waar op gaat gebeuren. Land van Ons bekijkt wat de restgeulen in de toekomst bij de omschakeling naar meer biodivers en natuurinclusief boeren kunnen betekenen voor de inrichting en bedrijfsvoering van de boerderij.